Ahşap Oyuncakların Çocuklar Üzerindeki Etkisi

Oyuncak sektörü her yıl yeni ürünler geliştiriyor, tasarım ve kullanılan ham madde zenginleşiyor. Bu yeni ürünlerden bir çoğu tamamen ya da büyük oranda plastikten imal ediliyor. Bazıları o zaman diliminde trend olan figürlere veya oyunlara yoğunlaşırken, bazıları da teknolojinin sağladığı ses ve hareket imkanlarını kullanıyor.

Oyuncakların çocuk eğitiminde oynadığı büyük rolü dikkate aldığımızda asıl önemli olanın oyuncakların eğitsel yönleri olduğunu görürüz. Sağlık açısından ele aldığımızda ise oyuncakların imalinde kullanılan malzeme ön plana çıkar. Tam bu noktada eğitsel ahşap oyuncaklar mükemmel bir alternatif olarak ortaya çıkar. Aramızda hiç ahşap oyuncağı olmamış olan da vardır, çocukluğu sallanan tahta at üzerinde geçen de. Ama ahşabın doğal ve sağlıklı zerafetini hepimiz kabul ederiz. Oyuncağa çok yakışır. Peki ama hangi açılardan? Dilerseniz kısaca inceleyelim.

Ahşap oyuncaklar zamanla sınırlı değildir, biraz zaman üstüdür. Belli bir tip oyuncak bazı zamanlarda veya mekanlarda yaygın olsa da, en kısa ömrü on yıllarla ifade edilebilir. Dededen, nineden toruna geçebilir bu oyuncaklar. Üstelik illa ki eski bir zamandan kalmış olması gerekmez. Bugün rafa çıkmış, zaman içinde renkleri, tasarımları değişmiş ahşap oyuncaklar da aynı o klasik hisse sahiptir ve aynı eğitsel etkilere sahiptir.

Ahşap oyuncaklar sağlam ve dayanıklıdır. Kabul edelim, çocuklar oyuncaklarına karşı her zaman çok kibar değildirler. Evinizin bir köşesinden kırık bir oyuncak parçasının çıkması neredeyse kaçınılmazdır. Ahşap oyuncaklar sadece klasik duruşları değil, sağlamlıklarıyla nedeniyle de nesilden nesile aktarılabilirler, tabii eğer ince işçilikle üretilmiş parçalar değillerse. Normal bir ahşap oyuncak kirlenince kolaylıkla temizlenebilir. Basit çizikler dışında yüzeyi kolay kolay deforme olmaz.

Ahşap oyuncak çocukla beraber büyür, hatta gelişir. Okul öncesi çocuklar çok daha sade ve basit oyunlar oynarken, daha büyük çocuklar aynı oyuncaklarla çok daha fazla hayal gücü gerektiren ve daha karmaşık senaryolu oyunlar kurabilirler. Çocuğun zihinsel ve fiziksel becerileri geliştikçe oyuncak da gelişir. Bu yüzden diğer bir çok oyuncağı için yaş sınırlaması gerekli, hatta zorunluyken, ahşap oyuncak böyle bir sınırlamaya sahip değildir. Çok yönlü ve çok amaçlıdır, oldukça geniş aralıkta yaş ve yetenek seviyesinde çocuğa hitap edebilir.

Ahşap oyuncak hayal gücünü destekler, cesaretlendirir. Kontrolü ele alabilme yetisi kazandırır. Bazı ahşap oyuncaklar belli bir şekle sahiptir, arabadır, bebektir ya da küçük bir köpektir. Çocuk bu oyuncakların hepsini bünyesinde barındıran bir oyun kurarken hayal gücünü geliştirir. Bu oyunlara bazen ev eşyalarını bile dahi edebilir. Bazı ahşap oyuncaklar ise temel geometrik şekillerden oluşur, küplerdir, dairelerdir ya da dikdörtgenlerdir. Bu temel şekillerle çocuk hayal gücünün sınırlarını zorlar, el becerileri gelişir. Onlardan bir çok farklı şekilde, farklı alanlarda oyunlar üretir. Mesela, küplerden kale yaparken pencerelerin kare mi yoksa dikdörtgen mi olması gerektiğine karar verir, ya da dikdörtgen blokları yan yana getirerek bir üçgen oluşturur.

Özellikle daha küçük yaşta çocuklar akla gelen her hangi bir objeyi her hangi bir senaryoya kolaylıkla uydurabilir. Çocuklar oyuncakları oldukça yaratıcı şekillerde kullanabilirler. Ahşap oyuncaklar bu yeteneği destekler, çünkü diğer bir çok oyuncak gibi önceden tasarlanmış tek bir kullanım amaç ve şekli yoktur.

Ahşap oyuncak daha az dikkat dağıtır. Yani ses, alarm, ışık, kumanda gibi bir çok fonksiyonla dolu değildir, sadedir. Çocuk oyuncağa odaklanıp onu kontrol eder, oyuncak çocuğu kontrol etmez. Zihni açıktır, oyuncağın kullanımıyla ilgili farklı senaryolar üretebilir. Sesli oyuncaklar elbette çocuğun ilgisini çeker, ancak çocuğun düşünme sürecini ve hayal gücünü olumsuz etkiler.

Ahşap oyuncak çocukların birbiriyle iletişim kurmasını sağlar. Çok sesli ve hareketli oyuncaklar zaten çocukla bir nevi iletişim içindedir. Çocuk o bağı koparmaz ve oyunu tek başına oynar. Ahşap oyuncaklarsa sesli değildir, ışıkları yoktur. Bu yönü çocuğu arkadaşlarıyla beraber oynamaya teşvik eder.

Ahşap oyuncak el ve göz koordinasyonunu geliştirir. Farklı ebat, şekil ve renkteki ahşap oyuncak el-göz uyumunu olumlu etkiler. Ahşap bloklarla kale inşa etmeye çalışan bir çocuk blokları üst üste koyarken son derece dikkatlidir, çocuk yanlış bir hareketi tüm kaleyi yıkabilir. Ya da “altında, üstünde, yanında” gibi kimi temel konseptleri oyun aracılığıyla öğrenir. Ahşap üç boyutlu yap bozlarla şekillerin birbiriyle uyumunu kavrar. Tüm bunlar göz-el koordinasyonunu pozitif etkiler.

Ahşap oyuncak motor becerilerini geliştirir. Genellikle çok ince işlenmemiştir, basit bir şekle sahiptir, özellikle çok küçük çocukların elleri için biraz büyüktür. Çocuk ilk başta bu oyuncakları tutmakta zorlanabilir, tam eline göre değildir. Bu yüzden dener, farklı şekillerde tutmaya çalışır, ellerinin kavrama yetisi ve gücü artar. Bebeklerin oyuncağı eline alabilmek için harcadığı çaba temel motor becerilerinin gelişimini olumlu etkilerken, okul öncesi çocukların daha iyi tutabilme, bileği kontrollü bir şekilde bükebilme gibi becerilerini artırır.

Ahşap oyuncaklar dokunsaldır. Diğer oyuncaklara, özellikle plastiklere nispeten biraz daha ağırdır, çocuk onu tuttuğu zaman elinde bir şey olduğunun farkındadır. Oynarken daha fazla enerji harcar, dikkatini daha çok yoğunlaştırır.

Ahşap oyuncak güvenlidir. Çocuk oynarken oyuncak hakkında çok fazla endişelenmeniz gerekmez, çünkü sade tasarımları güvenliği de beraberinde getirir. Bir çoğu kolaylıkla kırılmaz, keskin kenarları yoktur. Ayrıca ağaç gibi doğal bir malzemeden üretilmiştir, zehirsizdir, çocuk oyuncağı ağzına alabilir. Çünkü, nasıl ve hangi kimyasallarla üretildiğini bilmediğimiz oyuncaklar gibi değildir.

Ahşap oyuncaklar sessizdir. Evinizi sadece zararlı kimyasallardan değil, gürültüden de korur. Alarm ve ışıkla dolu oyuncakların sadece çocuklar değil yetişkinler için de dikkat dağıtıcı olduğunu herkes kabul edecektir. Çocuk ahşap bir oyuncağı yanlışlıkla sesi açık bırakamaz. Tüm seslerin yerine, ahşap oyuncakla oynayan çocuğunuzun gülüşünü duyarsınız.

Ve son olarak, ahşap oyuncaklar güzeldir. Oyuncaklar için ayrı bir alanınız yoksa bir rafa koyun, güzel duracaktır. Kendilerine özgü bir estetikleri vardır. Bazıları oturma odanızın dekorasyonunun bir parçası gibi durabilir. Renklendirilmiş olsun ya da olmasın, ortamla bütünleşir.

Ahşap oyuncaklar diğerlerine nazaran biraz pahalı olabilir, ancak çok fazla değer ve fayda içerirler. Belli bir amacı dışında oynanmayacak oyuncakların aksine çok amaçlıdır, potansiyeli yıllarla artar. Çocuk büyüdükçe aynı oyuncakla farklı oyunlar üretir. Çocuğun hayal gücüyle, fiziksel ve zihinsel becerileriyle doğru orantılı olarak ahşap oyuncağın fonksiyonları da artar. Güvenli oyuncağıyla oynarken çocuk onunla iletişim kurar, birlikte büyürler.